Na stronie tytułowej: "Obserwacje zmian klimatu teraz i w przeszłości, mechanizmy działania systemu klimatycznego, dawne zmiany klimatu - co, kiedy, jak i dlaczego, obecna zmiana klimatu - obserwacje, przyczyny, przyszła zmiana klimatu - dokąd zmierzamy, klimatyczne kontrowersje".
Bibliografia strony 514-[541].
I. WPROWADZENIE: 1. KLIMATYCZNE KONTROWERSJE 1 METODA NAUKOWA: Stanowisko nauki na temat obecnej zmiany klimatu i jej przyczyn. Metoda naukowa, literatura recenzowana i wiarygodność informacji ; 2. KLIMAT WCZORAJ I DZIŚ: Wprowadzenie: zmiany klimatu w przeszłości i obecna zmiana na ich tle - zmiany temperatury, stężeń gazów cieplarnianych ; II. MASZYNA KLIMATYCZNA: 1. BILANS ENERGETYCZNY: Pojęcie bilansu energetycznego i konsekwencji zaburzenia równowagi energetycznej ; 2. PROMIENIOWANIE: Przekaz energii przez promieniowanie. Ciało doskonale czarne, prawa Plancka, Stefana-Boltzmanna i Wiena. Własności absorpcyjno-emisyjne różnych rodzajów powierzchni, ciało doskonale szare. Cechy charakterystyczne promieniowania słonecznego i promieniowania termicznego Ziemi ; 3. ALBEDO: Zdolność odbijania promieniowania przez ciało oraz jej znaczenie dla bilansu energetycznego planety ; 4. TEMPERATURA EMISYJNA PLANETY: Równowaga energetyczna planety i określanie temperatury planety na podstawie obserwacji jej promieniowania ; 5. EFEKT CIEPLARNIANY - MODEL SZYBY: Rozróżnienie temperatury emisyjnej i temperatury powierzchni Ziemi, efekt cieplarniany. Proste oszacowanie efektu cieplarnianego na podstawie tzw. modelu szyby ; 6. TERMICZNA STRUKTURA ATMOSFERY: Struktura atmosfery ziemskiej i sposoby transportu energii w atmosferze. Zmiany temperatury wraz z wysokością. Rola pary wodnej ; 7. ZMIANA STRUMIENIA PROMIENIOWANIA SŁONECZNEGO: Zmiany strumienia docierającego do Ziemi promieniowania słonecznego: ich przyczyny, wielkość i skale czasowe. Pojęcie wymuszenia radiacyjnego ; 8. GAZY CIEPLARNIANE I ICH CECHA: Gazy cieplarniane - przegląd, mechanizm działania, występowanie w atmosferze ; 9. WPŁYW GAZÓW CIEPLARNIANYCH NA WIDMO PROMIENIOWANIA ZIEMSKIEGO: Wpływ gazów cieplarnianych na widmo promieniowania termicznego planety, jej bilans radiacyjny i temperaturę powierzchni ; 10. ZMIANY KONCENTRACJI GAZÓW CIEPLARNIANYCH A TRANSPORT ENERGII: Wpływ zmian koncentracji gazów cieplarnianych w atmosferze na widmo promieniowania długofalowego opuszczającego planetę i jej bilans radiacyjny. Ocieplanie troposfery i ochładzanie wyższych warstw atmosfery przy wzroście stężeń gazów cieplarnianych ; 11. CHMURY: Rola chmur w kształtowaniu albedo planety i efekcie cieplarnianym. Wpływ promieniowania kosmicznego na zachmurzenie ; 12. AEROZOL Znaczenie aerozolu atmosferycznego w bilansie energii. Bezpośredni i pośredni efekt aerozolowy. Aerozole wulkaniczne ; 13. BILANS ENERGETYCZNY ZIEMI: Regionalny bilans energii, transport energii z rejonów międzyzwrotnikowych do polarnych ; 14. GLOBALNA CYRKULACJA ATMOSFERYCZNA I STREFY KLIMATYCZNE: Komórki cyrkulacji atmosferycznej: równikowa (Hadleya), polarna i strefy szerokości umiarkowanych (Ferrela). Prądy strumieniowe na granicach komórek. Lokalne efekty klimatyczne związane z rozmieszczeniem oceanów i lądów oraz rzeźbą terenu ; 15. OCEANY Rola oceanów w kształtowaniu klimatu. Cyrkulacja termohalinowa: podstawy działania, wpływ na klimat, konsekwencje zmian cyrkulacji dla klimatu. Krótkoterminowe oscylacje oceaniczne El Nino-La Nina, PDO, AMO ; 16. SZYBKI CYKL WĘGLOWY: Rezerwuary i przepływy węgla w środowisku: atmosfera, oceany, biosfera, gleba, wieczna zmarzlina i hydraty metanu. Dwutlenek węgla i metan w szybkim cyklu węglowym ; 17. SPRZĘŻENIA W SYSTEMIE KLIMATYCZNYM ZIEMI: Sprzężenia dodatnie i ujemne w ziemskim systemie klimatycznym: zmiany rozmiaru czap polarnych, zmiany zachmurzenia i działanie pary wodnej. Sprzężenia w szybkim cyklu węglowym w oceanach i na lądach ; 18. WOLNY CYKL WĘGLOWY I TERMOSTAT WĘGLOWY: Wolny cykl węglowy: wulkany, wietrzenie skał, formowanie osadów węglanów. Działanie termostatu węglowego i jego rola w stabilizowaniu klimatu Ziemi ; 19. IMPULS WĘGLOWY: Los szybko wyemitowanej do atmosfery dużej porcji dwutlenku węgla ; Wpływ na klimat, rozprzestrzenianie się po innych rezerwuarach węgla, procesy stopniowo usuwające nadwyżkę dwutlenek węgla z szybkiego cyklu węglowego ; 20. CZUŁOŚĆ KLIMATU: Pojęcie czułości klimatu w różnych skalach czasowych. Rola sprzężeń zwrotnych. Metody określania czułości klimatu: modele komputerowe, badania paleoklimatyczne, pomiary instrumentalne. Podsumowanie ; 21. CZUŁE PUNKTY SYSTEMU KLIMATYCZNEGO: Lodowce, lądolody, rafy koralowe, cyklony - podstawy funkcjonowania i wpływ zmiany klimatu ; 22. PODSUMOWANIE ; III. ZMIANA KLIMATU W HISTORII ZIEMI: 1. EPOKI LODOWE: Cykle epok lodowych i ich mechanizm. Rola wymuszeń orbitalnych i sprzężeń w ziemskim systemie klimatycznym. Holocen. Zmiany poziomu morza podczas maksimum epok lodowych i interglacjałów ; 2. DALEJ WSTECZ W CZASIE: Zmiany klimatu w kenozoiku. Rola termostatu węglowego i innych czynników ; 3. PALEO-EOCEŃSKIE MAKSIMUM TERMICZNE (PETM): Epizod hipertermiczny sprzed 56 milionów lat. Przebieg, przyczyny, następstwa i niepewności ; 4. WIELKIE WYMIERANIA: Okresy wielkich wymierań w historii Ziemi - obserwacje, przyczyny, przebieg, konsekwencje. Rola wulkanów i ich emisji ; 5. ZIEMIA-ŚNIEŻKA Wejście Ziemi w stan (prawie?) całkowitego pokrycia lodem. Procesy prowadzące do wejścia i wyjścia z tego stanu ; 6. PODSUMOWANIE ; IV. OBECNA ZMIANA KLIMATU: 1. ŚWIAT PALIW KOPALNYCH: Emisje dwutlenku węgla w epoce przemysłowej: spalanie paliw kopalnych, wylesianie, produkcja cementu. Światowe źródła energii, rola ropy, węgla i gazu. Emisje dwutlenku węgla a zużycie energii i PKB. Globalne i regionalnie zmiany emisji ; 2. ZABURZONY CYKL WĘGLOWY: Znaczenie antropogenicznych emisji dwutlenku węgla dla cyklu węglowego. Zmiany w cyklu węglowym: atmosfera, oceany, ekosystemy lądowe ; 3. INNE GAZY CIEPLARNIANE: Obserwowane zmiany koncentracji metanu, tlenków azotu i gazów przemysłowych. Równoważnik emisji dwutlenku węgla. Zestawienie wpływu antropogenicznych źródeł emisji i gazów cieplarnianych na zmianę klimatu ; 4. ZMIANA BILANSU RADIACYJNEGO ZIEMI: Wpływ antropogenicznych emisji gazów cieplarnianych, aerozoli (efekt bezpośredni i pośredni), zmian użytkowania terenu i innych czynników na bilans radiacyjny planety w zestawieniu z czynnikami naturalnymi. Obserwacje zmian widma i strumienia promieniowania długofalowego ; 5. BILANS ENERGETYCZNY ZIEMI: GDZIE PRZYBYWA ENERGII? Zmiany energii skumulowanej w ziemskim systemie klimatycznym: atmosfera, oceany, lądy, lodowce, pomiary in-situ i satelitarne. Bilans i nierównowaga radiacyjna ; 6. FLUKTUACJE WZROSTU TEMPERATURY: Wpływ czynników szybkozmiennych na zmiany średniej temperatury globalnej: aktywność słoneczna, oscylacje oceaniczne, wulkany. Zestawienie czynników naturalnych i antropogenicznych ; 7. OBSERWACJE I NIEKTÓRE KONSEKWENCJE ZMIANY KLIMATU: "Globalne ocieplenie" a "Zmiana klimatu". Wzrost temperatury i przesuwanie się stref klimatycznych, zmiany w Arktyce, lód morski wokół Antarktydy, topnienie lodowców i lądolodów, wzrost poziomu morza, zakwaszanie się oceanów, zmiany w występowaniu huraganów, spadek temperatury górnych warstw atmosfery, koszty gospodarcze ; 8. KLIMATYCZNE KONTROWERSJE: W jakim stopniu antropogeniczne emisje gazów cieplarnianych, a w szczególności dwutlenku węgla ze spalania paliw kopalnych, są przyczyną obecnej zmiany klimatu. Przegląd dowodów i weryfikacja wcześniejszych prognoz klimatologów ; 9. PODSUMOWANIE ; V. PROGNOZA NA PRZMSZŁOŚĆ: 1. ODPOWIEDŹ KLIMATU NA EMISJE GAZÓW CIEPLARNIANYCH: Oszacowanie ocieplenia wynikającego z wprowadzenia do szybkiego cyklu węglowego określonej ilości dwutlenku węgla. Kluczowe znaczenie emisji skumulowanej ; 2. POTENCJALNA PULA EMISJI: Ilość możliwych do wydobycia i spalenia paliw kopalnych: rezerwy i zasoby ; 3. SCENARIUSZE EMISJI I ZMIANM KLIMATU: Scenariusze emisji i zmiany klimatu - dwutlenek węgla i inne gazy cieplarniane. Budżet węglowy i jego rozmiar dla różnych scenariuszy ; 4. ZMIANY W CYKLU WĘGLOWYM: Sprzężenia cyklu węglowego w obliczu ocieplenia klimatu: tajanie wieloletniej zmarzliny, efekt nawożenia roślin dwutlenkiem węgla, lasy tropikalne, hydraty metanu ; 5. SKUTKI OCIEPLANIA SIĘ KLIMATU: Prognozowane skutki ocieplania klimatu: przesuwanie się stref klimatycznych, zmiany temperatury i opadów, wzrost poziomu morza, wpływ na bezpieczeństwo żywnościowe, wymieranie gatunków i inne. Punkty krytyczne systemu klimatycznego. Konsekwencje dla Polski. Perspektywy na nową epokę lodową ; 6. CZARNE SCENARIUSZ: Czego możemy się spodziewać, kontynuując rozwój oparty na paliwach kopalnych: wpływ wysokich stężeń dwutlenku węgla na inteligencję, groźne dla życia temperatury, migracje i inne. Scenariusz wysokich emisji w kontekście dawnych zmian klimatu i wielkich wymierań. Scenariusz Wenus? ; 7. GEOINŻMNIERIA: Inżynieria klimatu w skali planetarnej. Technologie usuwania węgla z szybkiego cyklu węglowego: wychwyt i magazynowanie dwutlenku węgla, zalesianie, bioenergia z wychwytem dwutlenku węgla, biowęgiel, przyspieszenie oceanicznej pompy biologicznej, sztuczne drzewa, sztuczny termostat węglowy. Technologie zmniejszania strumienia energii słonecznej: przesłony w kosmosie, rozpylanie aerozoli w stratosferze, wybielanie chmur, zwiększenie albedo powierzchni Ziemi ; 8. PRÓG 2 ‘C: Pochodzenie progu "niebezpiecznej zmiany klimatu". Przełożenie progu 2řC na dostępny budżet węglowy. Ujemne emisje. Niezbędne zmiany w emisjach z energetyki i przemysłu oraz rolnictwa. Kwestia podziału budżetu węglowego ; 9. Z POLSKIEJ PERSPEKTYWY: Polskie trendy emisji gazów cieplarnianych. Dotychczasowe redukcje. Kwestia polskich złóż węgla ; 10. DROGA DO PRZESZŁOŚCI: Efektywność energetyczna i czyste źródła energii. Stosowanie zasady "zanieczyszczający płaci". Wnioski końcowe ; VI. MATERIAŁY DODATKOWE: 1. HISTORIA BADAŃ KLIMATU: Badania klimatu od XVIII wieku do współczesności - ciągłość badań naukowych ; 2. BADANIE KLIMATU - TERAŹNIEJSZOŚĆ I NIEDAWNA PRZESZŁOŚĆ: Metody badania klimatu: pomiary temperatury na lądach i homogenizacja danych, pomiary temperatury na oceanach i w ich głębinach, pomiary satelitarne, inne współczesne narzędzia i metody pomiarowe ; 5. BADANIE KLIMATU - PALEOKLIMAT: Metody badania dawnego klimatu: zapisy historyczne, zasięg lodowców, słoje drzew, izotopy, rdzenie lodowe, niebieski lód, resztki nieorganiczne w osadach oceanicznych, odwierty głębinowe, nacieki jaskiniowe, aparaty szparkowe, pyłki oraz pozostałości roślinne i zwierzęce na lądach, resztki organiczne w osadach oceanicznych, koralowce, paleozole i inne ; 4. ŹRÓDŁA KONTROWERSJI W KWESTII ZMIANY KLIMATU: Zmiana klimatu jako wyzwanie społeczne, psychologiczne i gospodarcze. Przemysł sfabrykowanych wątpliwości. Tragedia wspólnego pastwiska. Psychologia zmiany klimatu. Dyskontowanie przyszłości ; 5. MITY KLIMATYCZNE - INSTRUKCJA OBSŁUGI: Mechanizmy powstawania mitów klimatycznych. Przykłady mitów i sposoby ich wyjaśniania ; 6. POCHŁANIANIE I EMISJA PROMIENIOWANIA PRZEZ GAZY: Podstawy fizyczne pochłaniania i emisji promieniowania przez gazy ; 7. MODELE NUMERYCZNE: Podstawowe informacje o modelach klimatu: elementy składowe, zasady działania, ewolucja. Modelowanie pogody a modelowanie klimatu. Ograniczenia modeli i ich wiarygodność z punktu widzenia symulowania dawnego klimatu i jego przyszłych zmian ; 8. ŹRÓDŁA DANYCH KLIMATYCZNYCH.
Ta pozycja znajduje się w zbiorach 2 placówek. Rozwiń listę, by zobaczyć szczegóły.
