Zaolzie, kraina polsko-czeskich sporów, nieco zapomnianych, ale wciąż żywych. Oto wspomnienia Polaków, mieszkańców Zaolzia, którzy poświęcili swoje życie działaniom na rzecz polskiej ludności na tych terenach. Opowiadają o swojej działalności zarówno społecznej, jak i kulturalnej, walce o zachowanie polskości tej części Śląska oraz o konfliktach z czeskimi władzami, które prowadziły politykę czechizacji tych ziem, starając się na różne sposoby osłabić ludność polską i doprowadzić do jej asymilacji. W trudnych losach rozmówców autora, wśród których znalazł się historyk, reżyser teatralny, dyrygent i poseł do czechosłowackiego sejmu, odbijają się dzieje całego regionu, tak wiele razy przechodzącego z rąk do rąk: polskich, niemieckich, czeskich. Ich relacje stanowią świadectwo siły polskiego żywiołu za Olzą. Stanowią zarazem świadectwo prawdy często niewygodnej dla władz nie tylko w Pradze, ale też w Warszawie. [Replika, 2015]

Tabula gratulatoria ; Włodzimierz Bonusiak - Słowo o Jubilatce ; Leonora Makar, Jurij Makar - Sto lat...! ; Krzysztof Żarna - Bibliografia prac Profesor Ewy Orlof. I. OKRES 1918-1945: Zoja Baran - "Real'nì osnovi êdnostì slov'ân": z ìstorìï ìntelektual'nih diskusìj mìžvoênnogo dvadcâtilìttâ ; Grzegorz Bonusiak - Konflikt o Wyspy Alandzkie 1917-1922. Aspekt polityczny i prawny ; Valerián Bystrický - Slovensko v 30. rokoch 20. storočia ; Henryk Cimek - Kluby i posłowie ludowi w Sejmie Ustawodawczym (1919-1922) ; Andrzej Essen - Sprawa pożyczki francuskiej dla Czechosłowacji w 1932 roku ; Paweł Grala - Unifikacja systemu podatkowego Zaolzia w latach 1938-1939 ; Jolanta Kamińska-Kwak - Aktywność partii politycznych w okresie wyborów parlamentarnych w województwie śląskim ; Marek Kazimierz Kamiński - Postawa Związku Sowieckiego wobec sytuacji spowodowanej kryzysem państwa czechosłowackiego we wrześniu 1938 roku ; Ľubica Kázmerová - Polonofilstvo v činnosti Karola Sidora v rokoch 1920-1939 ; Wojciech Kwieciński - Warunki życia i pracy polskich robotników przymusowych zatrudnionych w regionie bielefeldzkim podczas II wojny światowej. Próba weryfikacji dotychczasowych ustaleń polskiej i niemieckiej historiografii poprzez studia regionalne ; Eugeniusz Lis - Działalność opiekuńcza Żydowskiej Samopomocy Społecznej na przykładzie Kuchni Ludowej w Bochni ; Jerzy Maternicki - Poglądy Adama Szelągowskiego na epokę porozbiorową ; Jan Pisuliński - Kwestia ukraińska w stosunkach polsko-czechosłowackich w dwudziestoleciu międzywojennym ; Józef Półćwiartek - Żydowska gmina wyznaniowa w Leżajsku w okresie międzywojennym (1918-1939) ; Elżbieta Rączy - Zmiany demograficzne, narodowościowe i społeczne w powiecie krośnieńskim w latach 1939-1947. Zarys problematyki ; Dušan Segeš - Odozva kľučových udalosti v poľsko-slovenských vzťahoch z rokov 1938/1939 za druhej svetovej vojny ; Marian Stolarczyk - Od zamachu majowego do Centrolewu. Działalność PSL "Piast" w Wojniczu i okolicy w latach 1926-1929 ; Peter Švorc - Život v mestečku Spišská Belá a česko-slovensko-poľské spory o spoločnú hranicu (1918-1939) ; Magdalena Tobiasz - Kulisy i przebieg zamachu hitlerowskiego w Austrii z 25 lipca 1934 roku w świetle prasy polskiej i raportów polskiego posła w Wiedniu ; Leonid Zaszkilniak - Ukraïns'ko-pol's'kì stosunki na Volinì ì v Galičinì v 1939-1944 rokah: mìžnacìonal'nij konflìkt či neogološena vìjna? II. DZIEJE POWOJENNE: Włodzimierz Bonusiak - Polsko-słowackie stosunki gospodarcze w okresie transformacji ustrojowej ; Erhard Cziomer - Wyzwania i kontrowersje wokół kryzysu finansowo-gospodarczego w Niemczech w latach 2008-2010 ; Edyta Czop - Tematyka polonijna na łamach "Polityki" w latach 1989-2009 ; Andrzej Kastory - Kryzysy 1948 roku na peryferiach sowieckiej strefy wpływów w ocenie brytyjskich dyplomatów ; Jolanta Lenart - Odbudowa szkolnictwa powszechnego w powiecie kolbuszowskim po II wojnie światowej ; Iwanna Łuczakiwśka - Polìtičnì aspekti ukraïns'ko-pol's'kih vìdnosin (1991-2000 rr.) ; Jurij Makar - Dwudziestolecie relacji ukraińsko-polskich: osiągnięcia, problemy a perspektywy na przyszłość ; Wojciech Rojek - Niedoszła konwencja repatriacyjna UNRRA 1944-1945 ; Dorota Semków-Chajko - V rozszerzenie na przykładzie drogi Słowacji do Unii Europejskiej ; Władysław Serczyk - Historia i polityka. Uwagi o historycznych przesłankach reorientacji stosunków polsko-ukraińskich ; Irena Stawowy-Kawka - Kształtowanie się terytorium Republiki Macedonii po II wojnie światowej ; Bogdan Wrzochalski - Raoul Wallenberg a odpowiedzialność polityków, dyplomatów i historyków za wyjaśnienie jego losów ; Krzysztof Żarna - Po rozwodzie. Republika Czeska w polityce zagranicznej Republiki Słowackiej (1993-2002). III. VARIA: Andrzej Bonusiak - Po drugiej stronie Karpat... Polacy i osoby polskiego pochodzenia we współczesnej Słowacji w świetle Internetu ; Mariola Hoszowska - Polityka węgierska Jagiellonów w pracach Ludwika Finkla ; Stanisław Kryński - Zagadka Kazimierza Sejdy ; Zbigniew Lenart - Organizacje obywatelskie w powiecie kolbuszowskim w latach 1867-1939 ; Stanisław Nabywaniec - Kult świętych w religijnej i kulturowej tradycji bizantyjsko-ruskiej ; Dušan Škvarna - Od mestských centier k hlavnému mestu Slovenska ; Kazimierz Wolny-Zmorzyński - Rysunek pierwszą graficzną formą informacji prasowej ; Wykaz doktoratów wypromowanych przez Profesor Ewę Orlof.