Mirosław Kofta, WPROWADZENIE. CZY ZŁUDZENIA POMAGAJĄ, CZY TEŻ PRZESZKADZAJĄ NAM RADZIĆ SOBIE Z WYZWANIAMI?: O czym mówią poszczególne rozdziały tej ksiażki? ; Konkluzje ; Maria Lewicka, CZY JESTEŚMY RACJONALNI?: Racjonalny, czyli jaki? ; Czy jesteśmy racjonalni? ; Człowiek jako intuicyjny statystyk ; Człowiek jako intuicyjny badacz przyczyn zdarzeń ; Człowiek jako weryfikator hipotez ; Człowiek - aktor czy obserwator zdarzeń? ; Bogdan Wojciszke, DANE I PSEUDODANE W PROCESIE SPOSTRZEGANIA LUDZI: Dane i pseudodane ; Źródła pseudodanych ; Schematy poznawcze ; Ukryte teorie osobowości ; Rola danych i pseudodanych w procesie formułowaniu sądu ; Teoretyczne modele kształtowania się sądu ; Trafność modeli ; Kiedy pseudodane stają się danymi? ; Tendencyjne potwierdzanie przekonań ; Samospełniające się proroctwa ; Uwagi końcowe ; Maria Jarymowicz, CZY JESTEŚMY EGOISTAMI?: O naturze egoizmu ; Paradoks egocentryzmu: prawdy ukryte przed samym sobą ; Ego zagrożone i słabe jako źródło egocentryzmu ; Egocentryzm "ja totalitarnego‘" ; Czy jesteśmy altruistami? ; Motywy endocentryczne ; Motywy egzocentryczne ; Co chroni przed egoizmem? ; Janusz Ł. Grzelak, JA, MY, ONI? INTERES WŁASNY A PROCESY POZNAWCZE I ZACHOWANIE LUDZI W SYTUACJI KONFLIKTU: Konflikt interesów ; Interes własny ; Interes wielu interesów? ; Efekty orientacji społecznych ; Czy wiemy, co wiedzieć chcemy? ; Postrzegana różnorodność świata społecznego ; Sytuacyjna zmienność percepcji intencji innych ludzi ; Odrobina spekulacji ; Orientacje a postawy wobec spraw publicznych ; Sytuacyjna zmienność orientacji ; Co jest przedmiotem wymiany społecznej, czyli czym się dzielimy ; Buźki, numerki, zadowolenie ; Im więcej nas. tym gorzej? ; Andrzej Szmajke, AUTOPREZENTACJA - NIEWINNY SPEKTAKL DLA INNYCH I SIEBIE: Co to jest autoprezentacja i czemu służy ; Skąd wiadomo, że dane zachowanie jest autoprezentacją? ; Motywy dla których podejmujemy autoprezentację ; Wyznaczniki siły motywacji do podejmowania zachowań autoprezentacyjnych ; Przydatność odpowiedniego wizerunku własnej osoby do osiągania pożądanych celów społecznych ; Subiektywna wartość celów społecznych ; Rozbieżność między aktualną impresją a impresja pożądaną ; Strategie autoprezentacji - najpopularniejsze wizerunki autoprezentacyjne ; Taksonomia Jonesa i Pittman ; Taksonomia zachowań autoprezentacyjnych Schutz ; Co decyduje o stylu autoprezentacji podejmowanej przez jednostkę ; Samowiedza ; Wyobrażenie tożsamości pożądanej i niepożądanej ; Wymagania roli społecznej ; Spostrzegane oczekiwania widowni ; Aktualne i rzeczywiste oraz przyszłe i potencjalne konsekwencje publicznego wizerunku ; Autoprezentacje negatywne ; Fprmy autoprezentacji - różne sposoby kreowania publicznych wizerunków ; Autoprezentacja pośrednia: "pławienie się w cudzej chwale" ; Autoprezentacja "wprost" i "niewprost" ; Powszechność autoprezentacji ; Prawdziwe "ja" a autoprezentacja ; Helena Grzegołowska-Klarkowska, SAMOOBRONA PRZEZ SAMOOSZUKIWANIE SIĘ: Dlaczego ludzie oszukują samych siebie ; Koncepcje psychoanalityczne ; Inne koncepcje psychicznej samoobrony przez samooszukiwanie się: obrona poprzez ucieczkę od własnego prawdziwego "ja" ; Rola i narzędzia samoobrony. Wybrane przejawy samooszukiwania się ; Wybrane badania nad mechanizmami obronnymi ; Nie wiedzą czy nie chcą powiedzieć? ; Czy wyparcie istnieje? ; Co uruchamia mechanizmy obronne? ; Skuteczność samooszukiwania się jako środka samoobrony psychicznej ; Mirosław Kofta, POCZUCIE KONTROLI, ZŁUDZENIA NA TEMAT SIEBIE, A ADAPTACJA PSYCHOLOGICZNA: Czy człowiek ma potrzebę sprawstwa? ; Badania nad wolnością wyboru ; Badania nad percepcją wpływu na bieg wydarzeń ; Czynniki wpływające na percepcję kontroli ; Czy ocena własnego sprawstwa jest realistyczna Iluzja kontroli ; Egotyzm atrybucyjny ; Racjonalizacja zdarzeń negatywnych ; Myślenie życzeniowe przy planowaniu działań ; Skąd bierze się "chciejstwo" ; Czy podmiotowa kontrola służy adaptacji? ; Badanie Schultza: podmiotowa kontrola a przystosowanie psychiczne u osób starszych ; Podmiotowa kontrola a adaptacja: mechanizmy psychologiczne ; Orientacja na działanie a poczucie kontroli ; Samoodradzanie się poczucia kontroli ; Osobowościowe wyznaczniki poczucia kontroli i samootlradzania się ; Styl eksplanacyjny ; Naiwne teorie inteligencji ; Siła woli ; Grzegorz Sędek, JAK LUDZIE RADZĄ SOBIE Z SYTUACJAMI, NA KTÓRE NIE MA RADY?: Niekontrolowalność w postaci nagłych, nieoczekiwanych i traumatycznych zdarzeń: Model Klingera ; Model Shontza ; Model Taylor ; Negatywne konsekwencje długotrwałych intensywnych prób wpływania na obiektywnie niemodyfikowalne sytuacje ; Klasyczne doświadczenia laboratoryjne nad reakcjami zwierząt na niekontrolowalne wzmocnienia ; Koncepcja Weissa ; Pierwotny model wyuczonej bezradności Seligmana ; Krytyczna analiza modelu egotystycznego ; Informacyjny model bezradności ; Wnioski, konkluzje... i trochę spekulacji ; Dariusz Doliński, POZYTYWNA ROLA NEGATYWNYCH ZŁUDZEŃ: Optymalny margines iluzji, czyli co za dużo to nic zdrowo ; Negatywne iluzje ; Kiedy negatywne iluzje pozwalają (dobrze) żyć? ; Janusz Czapiński, SZCZĘŚCIE - ZŁUDZENIE CZY KONIECZNOŚĆ? CEBULOWA TEORIA SZCZĘŚCIA W ŚWIETLE NOWYCH DANYCH EMPIRYCZNYCH: Pojęcie szczęścia we współczesnej psychologii empirycznej ; Źródła poczucia szczęścia ; Warunki życia a szczęście ; Osobowość i temperament ; Czynniki fizyczne i biologiczne ; Po co ludziom poczucie szczęścia? ; Powszechność poczucia szczęścia ; Efekt negatywności ; Efekt feniksa ; Strategie i mechanizmy radzenia sobie ze stresem ; Asymetria mózgowych ośrodków afektu pozytywnego i negatywnego ; Mechanizmy pamięci ; Endogenny mechanizm znieczulający ; Naturalne procesy adaptacji ; Porównania społeczne ; Zmiana tożsamości ;Atrybucja przyczynowa czyli niewdzięczne społeczeństwo ; Pułapki w radzeniu sobie z nieszczęściem ; Szczęśliwy "atraktor" ; Jak pogodzić lewitację z uzależnieniem?