NARODZINY:Na początku były Słowa i Obrazy (Ranny bizon atakujący człowieka - Zbigniew Herbert, Lascaux) ;Artysta, który stworzył Boga (Stanisław Wyspiański, Bóg Ojciec - Adam Zagajewski, W cudzym pięknie) ; Stworzenie Adama (Michał Anioł Buonarroti, Stworzenie Adama - Waldemar Łysiak, Michelangelo Buonarroti, "Stworzenie Adama").OBLICZA ADAMA: 1. Wobec praw i obowiązków (Pieter Bruegel Starszy, Upadek Ikara - Tadeusz Różewicz, Prawa i obowiązki) ; Waleczność, honor, wierność (Paolo Uccello, Bitwa pod San Romano - Anonim, Pieśń o Rolandzie) ; Mit o uczonym społeczniku (Rembrandt Harmensz van Rijn, Doktor Faustus - Johann Wolfgang Goethe, Faust, Wiktor Hugo, Katedra Marii Panny w Paryżu) ; Śmierć rewolucjonisty (Jacques-Louis David, Śmierć Marata - Manuela Gretkowska, Podręcznik do ludzi. Tom I i ostatni: czaszka) ; Dystynkcja nade wszystko (Giovanni Boldini, Hrabia Robert de Montesquiou-Fesenzac - Charles Baudelaire, Dandys, Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz) ; Demoniczny i fin de siécle'owy (Wojciech Weiss, Demon - Maria Poprzęcka, Wojciech Weiss "Demon"). EWA: W klejnotach, złocie i purpurze - kobieta średniowieczna (Pol, Herman i Jan Limburgowie (Limbourgowie), Godzinki księcia de Berry, miniatura Kwiecień - Guillaume de Lorris i Jean de Meung, Opowieść o róży) ; W majestacie królewskiego orszaku (Pol, Herman i Jan Limburgowie (Limburgowie), Godzinki księcia de Berry, miniatura Maj - Anonim, Dzieje Tristana i Izoldy) ;Kobieta Rubensa (Pieter Paul Rubens, Andromeda, Trzy Gracje - Wisława Szymborska, Kobiety Rubensa) ; Chwila niedyskrecji (Jan Vermeer van Delft, Czytająca list, Czytająca list przy otwartym oknie - Andrzej Kaliszewski, Dziewczyna czytająca list, Tadeusz Kubiak, Czytająca list - Vermeera) ; Dlaczego rewolucja jest kobietą? (Eugéne Delacroix, Wolność wiodąca lud na barykady - Maria Janion, Bogini Wolności, (Dlaczego rewolucja jest kobietą?) ;Szał i szaleństwo. Symbol femme fatale (Władysław Podkowiński, Szał - Jan August Kisielewski, W sieci) ; W stroju z mgły (Edgar Degas, Koniec arabeski - Tadeusz Kubiak, W stroju z mgły) ; Targ panieński (Paul Gauguin, Matete - Manuela Gretkowska, My zdies' emigranty) ; Niepokojący urok Judyty (Gustaw Klimt, Judyta I - Czesław Miłosz, O! Gustaw Klimt (1862-1918), "Judyta" (szczegół), Ősterreichische Gallerie, Wiedeń). MIŁOŚĆ: Ponad łąką, ponad miastem spacerują narzeczeni (Marc Chagall, Ponad miastem, Narzeczona z niebieską twarzą - Joanna Kulmowa, Chagall) ; Pocałunek secesji (Gustaw Klimt, Pocałunek - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Ślepa) ; Na ślubnym kobiercu (Jan van Eyck, Małżeństwo Arnolfinich - Waldemar Łysiak, Małżeństwo Arnolfinich) ; Małżonkowie z mozaiki (Cesarzowa Teodora w otoczeniu dworu, Cesarz Justynianin w otoczeniu dworu - Wisława Szymborska, Mozaika bizantyjska). MATKA: 1. Madonna brzemienna (Piero della Francesca, Madonna del Parto - Zbigniew Herbert, Piero della Francesca) ; Madonna karmiąca (Jean Fouquet, Maria z Dzieciątkiem - Anna Nasiłowska, Domino, Traktat o narodzinach) ; Madonna z ruskiej ikony (Anonim, Matka Boska Włodzimierska - Tadeusz Kubiak, Jej twarz) ;Pieta - Matka opłakująca (Giovanni Bellini, Opłakiwanie (Pieta) - Stanisław Grochowiak, Bellini "Pieta"). DZIECKO: Rezolutna trzylatka (Gerard Terborch młodszy, Helena van der Schalke - Zbigniew Herbert, Gerard Terborch, Dyskretny urok mieszczaństwa) ; My jesteśmy dzieci z jednego podwórka (Tadeusz Makowski, Kapela dziecięca, Maskarada - Jerzy Harasymowicz, Sztuka Makowskiego) ; Peregrynacje marnotrawnego potomka (Rembrandt Harmensz van Rijn, Powrót syna marnotrawnego - Roman Brandstaetter, Powrót syna marnotrawnego). DOŚWIADCZENIA EGZYSTENCJI: Rozkosze ziemskiego ogrodu (Hieronim Bosch, Ogród rozkoszy ziemskich - Jacek Kaczmarski, Hieronim Bosch) ; W niewoli świata (Pieter Bruegel Starszy, Dwie małpy - Wisława Szymborska, Dwie małpy Bruegla) ; Lekcja egzystencji (Rembrandt Harmensz van Rijn, Lekcja anatomii doktora Tulpa - Olga Tokarczuk, Bieguni, Stanisław Grochowiak, Lekcja anatomii (Rembrandta), Izabela Filipiak, Śmierć dwujęzycznej kobiety (Lekcja anatomii Doktora Martwego)) ; Ekstaza świętego Franciszka (Francisco de Zurbaran, Święty Franciszek w medytacji, Święty Franciszek - Joanna Pollakówna, Święty Franciszek Francisco de Zurbarana) ; Przeciw światu terroru i wojny (Francisco Jose de Goya y Lucientes, Rozstrzelanie powstańców madryckich, Kolos, Saturn pożerający swe dzieci - Charles Baudelaire, Sygnały, Cyntia Freeland, Goya prekursorem?) ; Śmierć biedaka (Józef Szermentowski, Pogrzeb chłopski - Stefan Żeromski, Zapomnienie) ; Ecce Homo (Pierre Puvis de chavannes, Biedny rybak - Stefan Żeromski, Ludzie bezdomni) ; Lecą bociany... (Józef Chełmoński, Bociany - Kazimierz Gliński, [-"Tatulu!"]) ; Pasja życia i pasja tworzenia (Vincent van Gogh, Kawiarnia nocą, Paul Gauguin, Nocna kawiarnia w Arles - Vincent van Gogh, Listy do brata, Stanisław Grochowiak, Bilard) ; Surrealizm i egzystencja (Salvador Dali, Płonąca żyrafa - Stanisław Grochowiak, Płonąca żyrafa) ; Samotność i anonimowość (Edward Hopper, Pokój hotelowy - Czesław Miłosz, O! Edward Hopper (1882-1967), "Pokój hotelowy", Thyssen Collection, Lugano) ; Życie jako sztuka konsumpcji (Andy Warhol, Krzesło elektryczne, Dyptyk Marilyn, BMW MI, Puszka zupy konserwowej Campella I - Andrzej Stasiuk, Tekturowy samolot). ŚWIATŁO: Barwy świata, kolory światła (Gentile da Fabriano, Pokłon Trzech Króli - Umberto Eco, Światło i barwa w średniowieczu) ; W świetle piorunów (Giorgione, Burza - Ewa Bieńkowska, Co mówią kamienie Wenecji) ; Światło namalowane i opisane (Claude lorrain, Krajobraz z zaślubinami Izaaka i Rebeki - Andrzej Stasiuk, Dukla) ; Światło świecy (Georges de la Tour, Święty Józef Cieśla - Joanna Pollakówna, Święty Józef Cieśla) ; W płomieniach światła (Joseph Mallord William Turner, Pożar Izby Lordów i Gmin, 16 października 1834 roku, Jezioro Lucereńskie ze szczytem Rigi o świcie, Zamek Caernarvon - Krzysztof Andrzej Jeżewski, Turner) ; W słonecznej kąpieli (Jean-Baptiste-Camille Corot, Port w La Rochelle - Czesław Miłosz, Corot) ; Światło barwy (Vincent van Gogh, Kościół w Auvers - Gustaw Herling-Grudziński, Dziennik pisany nocą 1984-1988). WIDZENIE ŚWIATŁA: Romantyczne i malownicze (John Constable, Młyn w Stratford - Czesław Miłosz, Constable) ; Świat jako impresja (Claude Monet, Białe nenufary - Marcel Prosut, W poszukiwaniu straconego czasu) ; Świat jako ekspresja (Edvard Munch, Krzyk - Stanisław Przybyszewski, Na drogach Duszy, jacek Kaczmarski, Krzyk) ; Wstęgą świat (Edward Okuń, Symbol natchnienia - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Secesja) ; Gdy forma staje się treścią (Stanisław Ignacy Witkiewicz, Kuszenie Świętego Antoniego II - Stanisław Ignacy Witkiewicz, Nowe formy w malarstwie i wynikające stąd nieporozumienia) ; Bajkowy świat kubistycznego szewca (Tadeusz Makowski, Szewc - Tadeusz Różewicz, Kopytka) ; Wielość rzeczywistości (Leon Chwistek, Szermierka - Leon Chwistek, Wielość rzeczywistości w sztuce) ; Forma bez treści - abstrakcja (Alberto Burri, Worek 5 P - Tadeusz Różewicz, Opowiadanie dydaktyczne, Józef Czapski, Abstrakacja - za i przeciw) ; Świat według Nikifora (Nikifor, Pejzaż se stacją kolejową, Kraków 1958-1960, Kościół - Tadeusz Kubiak, Mistrza Nikifora świata opisanie przez mistrza Kubiaka). PORTRET: CZLOWIEK NA TLE WSZECHŚWIATA (Piero della Francesca, Portret Federica da Montefeltro - Waldemar Łysiak, Piero della Francesca "Portret Federica da Montefeltro") ; Summa portretu (Leonardo da Vinci, Mona Liza - Zbigniew Herbert, Mona Liza) ; Portret grupowy ziemian i niebian (El Greco, Pogrzeb hrabiego Orgaza - Julian Gallego, "Pogrzeb Hrabiego Orgaza" jako portret) ; Autoportret Caravaggia (Caravaggio, Dawid z głową Goliata - Gustaw Herling-Grudziński, Caravaggio: światło i cień) ; Sarmatów portret własny (Anonim, Portret Antoniego Stanisława Szczuki - Henryk Sienkiewicz, Potop). PEZJAŻ: W scenerii białej i mroźnej (Pieter Bruegel Starszy, Myśliwi na śniegu - Waldemar Łysiak, Pieter Bruegel Starszy "Myśliwi na śniegu", Stanisław Grochowiak, Breughel (II)) ; Pejzaż romantyczny (Joseph Mallord William Turner, Zamki St. Michael, Bonneville, Savoy - Czesław Miłosz, Turner) ; Pejzaże wiejskiej jesieni (Ferdynand Ruszczyc, Ziemia, Leon Wyczółkowski, Siewca - Władysław Stanisław Reymont, Chłopi). MARTWA NATURA: Żywot martwej natury (Willem Claesz Heda, Stół śniadaniowy z plackiem ostrężynowym, Martwa natura z szynką i krabem - Jacek Kaczmarski, Martwa natura) ; Opowieści martwej natury (Torrentius, Martwa natura z wędzidłem - Zbigniew Herbert, Martwa natura z wędzidłem) ; Jabłka Cezanne'a (Paul Cezanne, Martwa natura z jabłkami i pomarańczami, Martwa natura z dzbankiem i owocami - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Olejne jabłka) ; Martwe natury XX wieku (Marcel Duchamp, Underwood - Ewa Kuryluk, Elokwencja niemych rzeczy, Miron Białoszewski, Szare eminencje zachwytu). MIASTO: Miasto idealne (Jan Vermeer van Delft, Widok Delft - Gustaw Herling-Grudziński, Perły Vermeera, Marcel Proust, W poszukiwaniu straconego czasu) ; Brama na Starym Mieście (Aleksander Gierymski, Brama na Starym Mieście - Stanisław Grochowiak, Brama na Starym Mieście (kopia obrazu Aleksandra Gierymskiego)) ; Warszawa Gierymskiego i Prusa (Aleksander Gierymski, Powiśle, Święto Trąbek I, Piaskarze - Bolesław Prus, Lalka) ; Blichtr wielkomiejskiego pośpiechu (Umberto Boccioni, Ulica wkracza do domu - Tadeusz Peiper, Ulica, Punkt wyjścia). SZTUKA O SZTUCE: Namalować malarstwo (Jan Vermeer van Delft, Alegoria malarstwa - Jarosław Klejnocki, Vermeer maluje) ; Obraz architektury - architektura obrazu (Aleksander Gierymski, Katedra w Amalfi - Jarosław Iwaszkiewicz, Podróże do Włoch) ; Muzykowanie na obrazie (Jan Vermeer van Delft, Lekcja muzyki - Adam Zagajewski, Solidarność i samotność) ; Zbójnickie tańcowanie (Zofia Stryjeńska, Zbójnickie ognisko - Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Jak Janosik tańczył z cesarzową). OPOWIEŚCI MITOLOGICZNE: O męźczyznie, który został kwiatem (Caravaggio, Narcyz - Zbigniew Herbert, Narcyz) ; Agamemnon zasłania twarz. Ojciec, córka - rytualne zabójstwo (Pompejańska kopia obrazu przedstawiającego Ifigenię składaną w ofierze bogom - Eurypides, Ifigenia w Aulidzie) ; Pojedynek herosów (Antonio, Pollaiuolo, Herkules i Anteusz - Zbigniew Herbert, Antajos) ; Danae kusząca (Tycjan, Danae - Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Danae Tycjana) ; Apollo contra Marsjasz (Tycjan, Apollo i Marsjasz - Zbigniew Herbert, Apollo i Marsjasz) ; Rozpacz Ofreusza (Alexandre Seon, Lament Orfeusza - Czesław Miłosz, Orfeusz i Eurydyka). BIBLIA - SŁOWA I OBRAZY: Wieża Babel (Pieter Bruegel Starszy, Wieża Babel - Wisława Szymborska, Na wieży Babel) ; Jezus w domu Marty i Marii (Henryk Siemiradzki, Chrystus w domu Marty i Marii - Stefan Żerosmki, Dzinniki) ; Powrót syna marnotrawnego (Hieronim Bosch, Syn marnotrawny - Tadeusz Różewicz, Syn martnotrawny (z obrazu Hieronima Boscha)) ; Iluminacja (Caravaggio, Nawrócenie świętego Pawła - Jarosław Iwaszkiewicz, Podróże do Włoch) ; Wierny niewierny (Caravaggio, Niewierny Tomasz - Zbigniew Herbert, Tomasz) ; Zmartwychwastanie w blasku fleszy (Piero della Francesca, Zmartwychwstanie - Adam Zagajewski, Senza flash) ; Wstający z grobów! (Luca Signorelli, Wskrzeszenie zmarłych - Jarosław Iwaszkiewicz, w Orvieto) ; W Dzień Sądu Ostatecznego (Hans Memling, Sąd Ostateczny - Dante Alighieri, Boska Komedia). OBRAZY POLSKIE: przeciw krzyżackiej nawałnicy (Jan Matejko, Bitwa pod Grunwaldem - Henryk Sienkiewicz, Krzyżacy) ; Słuchaj, Polaku! (Jan Matejko, Kazanie Skargi - Piotr Skarga, O miłości ku ojczyźnie i o pierwszej Rzeczypospolitej, która jest z nieżyczliwości ku ojczyźnie) ; Sceny powstańcze (Artur Grottger, Żałobne wieści, Bój - Eliza Orzeszkowa, Nad Niemnem) ; Wigilia na Syberii (Jacek Malczewski, Wigilia na Syberii - Jacek Kaczmarski, Wigilia na Syberii) ; Melancholia błędnego koła (Jacek Malczewski, Melancholia, Błędne koło - Stanisław Wyspiański, Wesele) ; Modlitwa ruin (Bronisław Wojciech Linke, Modlitwa Zamordowanych - Maria Dąbrowska, Pielgrzymka do Warszawy) ; Mknie czerwony autobus (Bronisław Wojciech Linke, Autobus - Jacek Kaczmarski, Czerwony autobus) ; Kolejka po szarość (Andrzej Wróblewski, Kolejska trwa - Ernest Bryll, [Za czym kolejka stoi?], Stanisław Barańczak, Pan tu nie stał). ŚMIERĆ: Przemijanie ciała, przemijanie świata (Hans Baldung, Trzy okresy w życiu kobiety i Śmierć - Bułat Okudżawa, Balonik) ; Śmierć jaka jest, każdy widzi (Bernt Notke, Taniec śmierci - Anonim, Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią).
Niniejsza książka jest zaproszeniem do przechadzki po galerii literacko-malarskiej, gdzie umieszczono obrazy stworzone zarówno kreską oraz barwną linią, jak i słowem. Czytelnik, który zechce z tego zaproszenia skorzystać, odbędzie niezwykłą podróż po kolejnych rozdziałach jak po muzealnych salach. Będzie miał okazję poznać związki „sztuk siostrzanych” – malarstwa i literatury. Fragmenty dzieł pióra i dzieł pędzla – nawiązujące do siebie, komentujące się, uzupełniające czy polemizujące ze sobą – ukażą literaturę i malarstwo w zupełnie nowym świetle. Warto się przekonać, jak silne związki łączą sztuki posługujące się odmiennymi środkami wyrazu. [www.azymut.pl, 2022]