Przedmiotem ksiażki jest analiza i interpretacja obrazów miłości w światach przedstawionych w większości utworów Henryka Sienkiewicza, w kontekście klasycznych i romantycznych inspiracji estetycznych, steoretyzowanych przez panią Annę Luizę de Staël w jej pracach krytycznych O literaturze (1800) i O Niemczech (1810), a wywiedzionych od estetyków niemieckich, m. in. Schleglów, Schellinga. Opozycja Północ-Południe w kreacji wątków romansowych staje się nośnikiem znaczeń: nie tylko pozwala wyraziście zarysować historie serc, przeobrażających się pod wpływem uczuć, ale i obrazuje charakter przeciwstawień, określa znamienny dla kochanków świat wartości. Odkrycie zasady określonego rozłożenia świateł i cieni - oraz innych elementów danych estetyk - prowadzi do ujawnienia funkcji wykorzystania antytetycznych motywów o rodowodzie starożytnym w przesłaniach ideowych utworów. Sposób odwoływania się do koncepcji Północy i koncepcji Południa wskazuje przynależność kulturowa pisarza, ujawnia znaczenie inspiracji klasycznych i romantycznych w jego twórczości. Opis funkcjonowania wspomnianej opozycji służy do zarysowania portretu artysty nie tylko świadomego głoszonych idei, ale i znaczenia wyboru określonych środków wyrazu, służących ich prezentacji. Twórczość Henryka Sienkiewicza nieustannie skłania badaczy do szukania dróg, prowadzących do odkrycia sekretów warsztatu pisarskiego zjawiska literackiego, które zasługuje na miano fenomenu. Pomocna w tych zamierzeniach kategoria badawcza: antynomia Północy i Południa, pozwalają określać oblicze upodobań pisarza, jego stosunek do tradycji europejskiej, przynależność kulturową, miejsce w historii literatury. Opis funkcjonowania wspomnianej opozycji w twórczości Sienkiewicza pozwala wykazać pewne istotne, tkwiące w niej elementy artyzmu. [Ze wstępu]