Jaką rolę w związkach intymnych pełnią dziś moment rozpoczęcia relacji, zamieszkania razem oraz ślubu, a jaką pełniły dawniej? W jakim stopniu koncepcja miłości romantycznej opisuje doświadczenia współczesnych par? Czy trafne są tezy mówiące o indywidualizacji, kryzysie rodziny lub rosnącej popularności życia w pojedynkę? Cel tej pracy to analiza przemian charakteru związków intymnych w kontekście ogólnych trendów obecnych w kulturze europejskiej ostatnich stuleci, ze zwróceniem szczególnej uwagi na relację między życiem intymnym a formami zamieszkiwania. Punktem wyjścia jest problematyzacja uproszczeń towarzyszących nieraz myśleniu o przemianach intymności, takich jak wyobrażenie przeszłości jako ery licznej i wielopokoleniowej rodziny, miłości - jako zjawiska kulturowo niezmiennego, czy współczesności - jako epoki ludzi niezdolnych do tworzenia bliskich relacji, żyjących w świecie pozbawionym kulturowych wzorów. Zarówno przeszłość, jak i współczesność pary intymnej jak znacznie bardziej wielowątkowa, dynamiczna i pełna napięć oraz zawsze uwikłana w różne formy uspołecznienia, a książka dokumentuje to na trzy sposoby. Pierwszy to analiza zmieniających się historycznie relacji między miłością, mieszkaniem razem, małżeństwem i rodziną - z naciskiem na kontekst Polski - oparta na teoria przemiany więzi społecznych oraz bogatych danych z prac historyków i socjologów. Drugi to analiza badań intymności prowadzonych współcześnie, dotyczących zwłaszcza trwałości związków, rosnącej liczby singli i upowszechniania się kohabitacji, a także pułapek związanych z ich projektowaniem i interpretowaniem. Trzeci to wnioski z badań autora przeprowadzonych w Polsce, od sondażowych po pogłębioną eksplorację historii dwudziestu par młodych ludzi. [Wydaw. Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2015]

Wprowadzenie ; Procesy zmieniające rzeczywistość małżeństwa i rodziny ; Cz. I DOBROWOLNA BEZDZIETNOŚĆ PAR MAŁŻEŃSKICH: R. I. Bezdzietność – bezdzietni: 1. Teoretyczne podstawy wyjaśniania zjawiska bezdzietności: Wybrane perspektywy teoretyczne ; Teoria preferencji Catherine Hakim ; 2. Bezdzietność jako zjawisko społeczne; Zarys rozwoju zjawiska bezdzietności ; Bezdzietność-rozważania definicyjne ; Homogeniczność czy heterogeniczność grupy bezdzietnych z wyboru ; 4. Dobrowolna bezdzietność – perspektywa zmiany i zależności ; 3. Trendy w odbiorze dobrowolnej bezdzietności: Drogi do dobrowolnej bezdzietności ; Postawy wobec bezdzietności i osób dobrowolnie bezdzietnych ; Dobrowolna bezdzietność - forma alternatywnego stylu życia ; R. II. CZY IDZIEMY W KIERUNKU BEZDZIETNOŚCI? ANALIZA OPINII: 1. Zmiany w modelu prokreacyjnym ; 2. Dziecko i małżeństwo - czy nadal istotny związek?: Dziecko jako cel małżeństwa ; Ważność dziecka dla małżeństwa - zmiana czy stałość? ; Powinność i przymus posiadania dziecka w małżeństwie ; 3. Bezdzietność z wyboru w małżeństwie: Wybór bezdzietności w małżeństwie - jedna z opcji na życie ; Komu bardziej zależy na byciu wolnym od dziecka w małżeństwie? ; Lepiej mieć dziecko czy nie mieć dziecka? ; 4. Tendencje w ocenie dobrowolnie bezdzietnych małżeństw: Przyzwolenie społeczne na dobrowolną bezdzietność w małżeństwie ; Małżeństwo wolne od dziecka - szansa na model małżeństwa w przyszłości? ; Cz. II WSPÓŁCZESNE WYBORY - KOHABITACJA, MAŁŻEŃSTWO, LAT: R. III. Fenomen rozwojowy zjawiska koabitacji: 1. Kohabitacja w kontekście teorii rozpowszechniania ; 2. Przebieg rozwoju kohabitacji jako zjawiska społecznego ; 3. Kohabitacja, małżeństwo, bycie singlem w procesie formowania związków ; 4. Zmieniająca się rola koabitacji: Sposoby rozumienia kohabitacji ; Nietrwałość związków kohabitacyjnych ; Oczekiwanie przejścia w małżeństwo ; R. IV. KOHABITACJA A MAŁŻEŃSTWO: 1. Kohabitacja i małżeństwo - jakościowe różnice związków ; 2. Kohabitacja w procesie dochodzenia do małżeństwa ; 3. Ocena związków kohabitacyjnych i małżeńskich. Analiza opinii: Czy kohabitacja jest takim samym związkiem jak małżeństwo? ; Porównawcze wartościowanie związków - kohabitacja czy małżeństwo? ; Kohabitacja a członkostwo w rodzinie ; R. V. Małżeństwo a kohabitacja: 1. Małżeństwo w kontekście przemian społecznych ; 2. Małżeństwo, kohabitacja - kierunki rozwoju związków ; 3. Ranga małżeństwa współcześnie. Analiza opinii ; R. VI. LAT (Living Apart Together) - rozważania o naturze związków: 1. LAT - zawiłości w określaniu związków ; 2. Rozmiar zjawiska LAT i jego odbiorcy ; 3. Różnice i podobieństwo postaw osób ze związków LAT, kohabitacyjnych, małżeńskich ; 4. Specyfika związków LAT ; 5. Starsze pokolenie w układzie LAT.