Jacek Kaczmarski już na początku artystycznej drogi znalazł podatny grunt dla swych ideowych wyborów w politycznym fermencie przełomu lat 70. i 80. Jako autor "Murów" czy "Obławy" już w bardzo młodym wieku został obwołany bardem opozycji. Fakt, że wprowadzenie stanu wojennego w 1981 roku zastało go za granicą, przyczynił się do podjęcia decyzji o pozostaniu na emigracji. Powstałe wówczas utwory, zdecydowanie przewyższające poziomem artystycznym dokonania innych twórców czasu stanu wojennego, rozpowszechniane w kraju w formie drugoobiegowych wydawnictw, utrwaliły mit poety jako barda pokolenia. Piosenki Jacka Kaczmarskiego stanowią znakomite połączenie słów i muzyki. Pozwalają w nowym świetle ukazać dawne teksty literackie, dzieła malarskie czy wydarzenia z historii Polski i Europy. Krzysztof Gajda interpretuje i opisuje ten dorobek na wiele sposobów, pokazując rozmaite drogi docierania do sensów. To lektura obowiązkowa dla wszystkich, którym bliska jest piosenka literacka, poetycka, w której liczy się dobrze napisany tekst. [Wydaw. Poznańskie, 2013]

Traktowanie piosenki jako formy społecznego komunikowania za pomocą słów (choć zespolonych z muzyką) jest jednym z naczelnych tematów tej książki. Praca ukazuje postawy i twórczość tak różnych artystów, jak: Jacek Kaczmarski, Jan Krzysztof Kelus, Jacek Kleyff, Grabaż (Krzysztof Grabowski), Kazik (Kazimierz Staszewski), Grzegorz Ciechowski, Spięty (Hubert Dobaczewski), Pablopavo (Paweł Sołtys), Marcin Świetlicki i inni. Niebagatelną rolę odgrywa w niej problematyka zaangażowania społecznego artystów, których twórczość jest sposobem wypowiedzi na temat otaczającego świata, którzy próbują opisywać rzeczywistość i wpływać na jej kształt. Od Wydawcy

Autorzy na podstawie wielu godzin rozmów stworzyli elektryzującą opowieść "o Polsce i o złej miłości...". Trzy dekady, licząc od początku lat osiemdziesiątych aż do roku 2010, stanowią wyraziste tło opowieści o branży muzycznej, show-biznesie ("w kraju, w którym wszyscy chcą mnie zrobić w ch... Za moją kasę!" - jak śpiewa Grabaż w jednym z ostatnich hitów zespołu STRACHY NA LACHY). Wszystko to z punktu widzenia jednostki - postaci, która od przeszło ćwierćwiecza uczestniczy w ruchu muzycznym, poczynając od scen undergroundowych (jak się wówczas mówiło), aż po te całkiem overgroundowe (jak się nigdy nie mówiło) i jak najbardziej topowe (które mówią same za siebie). Jest to też opowieść o determinacji i uporze w dążeniu do celu, jakim była możliwość zawodowego funkcjonowania na scenie. "Najbardziej lubię pisać piosenki i je śpiewać" mówi bohater i narrator tej książki. [In Rock, 2010]

Autorzy podjęli się ciekawego i ważnego zadania - wagę i wielkość twórczości Kaczmarskiego postanowili pokazać nie tyle w odniesieniu do wydarzeń społecznych i politycznych lat 70. i 80. (kiedy powszechnie kojarzono go z Solidarnością i stanem wojennym, a jego twórczość identyfikowano jako głos opozycji) - bo tak byłoby najprościej, postanowili natomiast osadzić autora Obławy i jego dorobek w kontekście narodowych tradycji (np. romantyzmu), w kontekście "wielkich historii" (II wojny światowej) i równie wielkiego dziedzictwa kultury czy sztuki. [Fragment opinii wydawniczej prof. Mariusza Zawodniaka]

ŚCIANA WĄWOZU: Magdalena Budzyńska-Łazarewicz, Stan badań nad piosenką w Polsce - próba uporządkowania ; Jakub Osiński, Opozycja wiersz-piosenka wobec problematyki kompozycji dzieła literackiego ; Kamil Dźwinel, Piosenka bardowska w perspektywie metodologicznej : seria pytań wyjściowych i kilku hipotez ; Tomasz Rokosz, Twórczość lubelskich bardów - prolegomena ; Paweł Marciniak, Za Kaczmarskim, czyli o przekładzie "L'ivorgne" Jacques'a Brela ; Monika Konert-Panek"Don't follow leaders, watch the pawking metaws" : akcent Boba Dylana a tradycje muzyczne amerykańskiego Południa ; CIENIE DRZEW, ŚLADY GŁAZÓW: Izolda Kiec, "Dwanaście godzin z życia kobiety" : wokół piosenkowego mitu kobiety z sąsiedztwa ; Piotr Łuszczykiewicz, Długi cień socrealizmu : o piosence produkcyjnej ; NURT PO PIACHU SIĘ WIJE: Przemysław Zawrotny, Gra słowem w tekstach Lecha Janerki ; Paweł Tański, "Tysiąc dużych wron" : o tekstach piosenek z płyty "Weird Polonia" zespołu Hotel Kosmos ; Tomasz Florczyk, Nowa jakość liryki w polskim rapie : kilka uwag na temat autironii w tekstach Taco Hemingwaya z płyt "Trójkąt warszawski" i "Umowa o dzieło" ; Ewa Paczoska, Warszawskość jako temat i forma w piosence ostatnich lat ; ROZLEWISKA: Jacek Nowakowski, Od "Polovirusa" do "Polskiego gówna" : Tymona Tymańskiego deskrypcja rzeczywistości i de(kon)strukcja muzycznych i filmowych gatunków ; Michał Traczyk, Komiksowa re-/de-konstrukcja piosenki.

PIOSENKA JAKO FORMA: "A ja sobie śpiewam, a ja sobie gram..." Piosenka jako forma rytualizacji codzienności / Dorota Fox ; OBRZEŻA GENOLOGII: Obrzeża genologii. Estetyka powieści science fiction na płycie Homoxynomomatura Rahima i L.U.C.-a / Tomasz Florczyk ; Etos muzyka rockowego w PRL-u oraz po przełomie ustrojowym we współczesnym polskim kinie dokumentalnym / Jacek Nowakowski ; "Dwie miłosne nuty..." - "Mała Moskwa" Waldemara Krzystka ; POETA I TEKŚCIARZ: Jan Wołek - poeta i tekściarz / Krzysztof Gajda ; Piosenka w twórczości Ewy Lipskiej - próba uporządkowania problematyki / Paweł Marciniak ; "Poranna wiadomość" - pokoleniowe doświadczenie stanu wojennego w tekstach piosenek Grzegorza Ciechowskiego / Sylwia Gawłowska ; Twórczość tekściarska Pawła Kukiza / Przemysław Zawrotny ; PISZĄCY HISTORIĘ: Piosenka jako urządzenie pamięci. Na przykładzie "Czerwonych maków" Feliksa Konarskiego / Dorota Fox ; "Niejedno pewnie ucho łowi twoje dźwięki". Piosenka polska na wychodźstwie i emigracji (Hemar - Konarski - Budzyński) / Jakub Osiński ; Postać Andrieja Rublowa w piosence Jacka Kaczmarskiego / Weronika Łuczak ; Folkaři "piszący historię". Kilka słów o nurcie czeskiej pieśni folkowej / Kamil Dźwinel ; Wspominanie w piosenkach Georgesa Brassensa / Paweł Marciniak ; ŚPIEW W ANGLOJĘZYCZNEJ MUZYCE POPULARNEJ: Śpiew w anglojęzycznej muzyce popularnej: konwencje i ich przekraczanie. Perspektywa fonostylistyczna / Monika Konert-Panek ; Rewolucja i pamięć. Gospel jako tożsamościowy komponent rock'n'rolla w latach 1953-1956 / Rafał Szczerbakiewicz ; Dlaczego country trafiło na salony? Perswazyjny powrót tekstu w rytmicznej piosence / Rafał Szczerbakiewicz ; Nie możemy porozmawiać? Musimy słuchać rocka? O piosence "America" duetu Simon & Garfunkel w filmie "Almost Famous" Camerona Crowe'a / Piotr Pławuszewski ; Grzeszne manipulacje. kilka słów o muzyce w filmie "Oczy szeroko zamknięte" Stanleya Kubricka / Iwona Grodź ; Tribute band i tribute album jako formy pamięci. Przypadek zespołu Rush / Tomasz Gornat ; Irlandzka intertekstualność piosenek z albumu The Pogues "Red Roses for Me" / Tomasz Gornat.