XII. Szczególne grupy pacjentów: 1. Szczególna grupa pacjentów - z niewydolnością serca - Jacek Niedziela, Piotr Rozentryt ; 2. Szczególna grupa pacjentów - z migotaniem przedsionków - Beata Średniawa, Katarzyna Mitręga ; 3. Szczególna grupa chorych - z hiperlipidemią - Krzysztof Dyrbuś, Witold Streb, Maciej Banach ; 4. Szczególna grupa chorych - chorzy młodzi - Przemysław Trzeciak ; 5. Szczególna grupa pacjentów - w podeszłym wieku - Kamil Skowron, Krzysztof Rewiuk, Tomasz Grodzicki ; 6. Szczególna grupa chorych - z przewlekłą chorobą nerek - Jacek Kowalczyk ; 7. Szczególna grupa chorych - z cukrzycą - Dominika Rokicka, Krzysztof Strojek ; 8. Szczególna grupa pacjentów - z przewlekłą chorobą płuc - Piotr Boros, Magdalena Martusewicz-Boros ; 9. Szczególna grupa pacjentów - z chorobą nowotworową - Ilona Skoczylas ; 10. Szczególna grupa pacjentów - chorzy z depresją - Robert Pudlo ; 11. Szczególna grupa pacjentów - pacjenci wymagający operacji niekardiochirurgicznej - Radosław Lenarczyk ; XIII. Niefarmakologiczne postępowanie w prewencji wtórnej: 1. Rehabilitacja kardiologiczna - Ewa Piotrowicz, Ryszard Piotrowicz ; 2. Zaprzestanie palenia tytoniu - Agnieszka Młynarska, Oskar Kowalski ; 3. Dieta - Agnieszka Młynarska, Oskar Kowalski ; 4. Alkohol - Agnieszka Młynarska, Oskar Kowalski ; 5. Redukcja masy ciała - Agnieszka Młynarska, Oskar Kowalski ; 6. Aktywność fizyczna - Agnieszka Młynarska, Oskar Kowalski ; 7. Kontrola ciśnienia tętniczego - Marzena Chrostowska, Anna Szyndler, Krzysztof Narkiewicz ; 8. Przestrzeganie zaleceń terapeutycznych - Anna Szyndler, Marzena Chrostowska, Krzysztof Narkiewicz ; 9. Szczepienia u chorych sercowo-naczyniowych - Jerzy Jaroszewicz, Barbara Sobala-Szczygieł ; XIV. Ostry zespół wieńcowy w okresie aktywności zawodowej - ocena zdolności do pracy po przebytym zawale mięśnia sercowego, kwalifikacja zdarzenia jako wypadku przy pracy i choroby (para)zawodowej - Agnieszka Lipińska- Ojrzanowska, Marek Ochman, Jolanta Walusiak-Skorupa ; XV. Aktywność seksualna po zawale serca - Magdalena Piegza, Alicja Nowowiejska-Wiewióra ; XVI. Ocena jakości opieki - Łukasz Pyka ; XVII. Obszary przyszłych działań - Artur Dziewierz, Dariusz Dudek.

Choroba niedokrwienna serca, w tym szczególnie zawał, nadal stanowi najczęstszą pojedynczą przyczynę zgonów w Polsce i na świecie. Dlatego ukazanie się na polskim rynku wydawniczym książki poświęconej postępowaniu z pacjentami po zawale jest wydarzeniem ważnym i bardzo potrzebnym. Autorzy książki zredagowanej przez dwóch znakomitych profesorów kardiologii, Mariusza Gąsiora i Zbigniewa Kalarusa, którzy reprezentują Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu, ośrodek szczególnie zasłużony w leczeniu ostrego zawału serca w Polsce, świetnie zdają sobie sprawę z najważniejszych przyczyn narastającej śmiertelności pacjentów po zawale. Są to brak odpowiednich programów edukacji skierowanej do pacjentów i ich rodzin; niewystarczające wykorzystanie koordynowanej opieki nad pacjentami po zawale serca (program KOS-Zawał), która powinna objąć wszystkich chorych; brak możliwości szerokiego stosowania rehabilitacji oraz istotnych ograniczeń w przepisywaniu nowoczesnych leków. To opracowanie kompleksowo przestawia wszystkie aspekty opieki nad pacjentami po przebytym zawale serca. Uświadamia czytelnikom, że pacjent po ostrym zespole wieńcowym to nie tylko pacjent z chorobą niedokrwienną serca, który przeżył ciężki kryzys swojego zdrowia, ale także osoba obarczona często wielochorobowością, mająca problemy z podjęciem dotychczasowej pracy, niemogąca odnaleźć się w życiu rodzinnym i, ogólnie rzecz biorąc niewiedząca, co może, a czego nie może robić po przebytym zawale Na wszystkie te palące problemy autorzy książki starają się udzielić racjonalnych i wyczerpujących odpowiedzi, które z pewnością pomogą lekarzom, pielęgniarkom, koordynatorom leczenia i edukatorom w prowadzeniu pacjenta po zawiłych ścieżkach naszego systemu ochrony zdrowia. Książka stanowi także doskonałą pomoc dla lekarzy kardiologów pracujących w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej i lekarzy rodzinnych, omawiając krok po kroku niezbędne metody diagnostyczne, ocenę różnych ryzyk występujących u pacjentów po zawale serca, metody leczenia farmakologicznego i inwazyjnego (np. kolejne etapy rewaskularyzacji, korekcji wad zastawkowych czy zastosowanie elektrycznych urządzeń wszczepialnych) oraz leczenie zwykle licznych chorób współtowarzyszących. Ostatni rozdział poświęcony został przyszłości, m.in. zastosowaniu sztucznej inteligencji w szybkiej i precyzyjnej diagnostyce zawału oraz monitorowaniu na odległość. Tak więc mamy pierwsze na polskim rynku pełne kompendium wiedzy o tym, jak postępować z pacjentami po zawale serca, za co autorkom i autorom należą się wielkie gratulacje i podziękowania. Prof. dr hab. n. med. Adam Witkowski, Narodowy Instytut Kardiologii, Warszawa