Rozdz. I. PRZYCZYNY ZMIANY: 1. Ryzyko w warunkach zachodzącej zmiany społecznej; 2. Dwie idee polskiej świadomości narodowej - suwerenność polityczna i dobrobyt materialny; 3. Wyzwania konsumpcyjne a ustrojowa niezdolność odpowiedzi; 4. Masowa konsumpcja jako czynnik zmiany społecznej. Rozdz. II. ZMIENIAJĄCE SIĘ SPOŁECZEŃSTWO: 1. Planowanie struktur społecznych a procesy żywiołowe; 2. Inteligencja w procesie destrukturalizacji; 3. Merytokracja a klasa średnia. Dwa sposoby pojmowania "sprawiedliwej struktury" nowoczesnego społeczeństwa; 4. Chłop - rolnik - farmer; 5. Robotnicy - niknąca klasa; 6. Nadklasa i podklasa - problemy dystrybucji prestiżu i zamożności; 7. Młodzież - pokolenie "odłożonej gratyfikacji"; 8. Bezrobocie - jego uwarunkowania i strukturalne konsekwencje; 9. Makrospołeczne uwarunkowania rozwoju społeczności lokalnych pogranicza: 9.1. Makro-, mezo- i mikrostruktury, 9.2. Środowisko lokalne a środowisko społeczne, 9.3. Społeczności lokalne pogranicza, 9.4. Makrospołeczne oddziaływanie centrum na społeczności lokalne pogranicza; 10. O procesach kształtowania się regionu podkarpackiego. Uwarunkowania polityczne i kulturowe. Rozdz. III. SZANSE I ZAGROŻENIA OBYWATELSKIEJ PODMIOTOWOŚCI: 1. Społeczeństwo obywatelskie i jego empiryczne wyznaczniki; 2. Kapitał społeczny mieszkańców Tarnobrzega. Studium przypadku; 3. Społeczeństwo obywatelskie a problem apatii politycznej - zbiorowy a jednostkowy kapitał społeczny; 4. Społeczeństwo obywatelskie a problem netokracji; 5. Naród i państwo w socjologicznej perspektywie wieku globalizacji. POSŁOWIE: Nadchodzący kryzys a szanse realizacji społeczeństwa obywatelskiego (scenariusze możliwych konsekwencji).