ORGANIZACJA NAUKI I ŻYCIA UMYSŁOWEGO W DOBIE TWORZENIA SIĘ SPOŁECZEŃSTWA KAPITALISTYCZNEGO W EUROPIE XV-XVIII WIEKU: 1. U źródeł burżuazyjnej organizacji nauki i życia umysłowego ; 2. Akademie włoskie: ich charakter i znaczenie ; 3. Od Bacona i Royal Society do socjalizmu utopijnego ; 4. Organizacja nauki w państwie absolutnym: Francja ; 5. Organizacja nauki w kraju zapóźnionym: Niemcy ; 6. Rosja: organizacja nauki na tle walki postępu z reakcją ; 7. Osiągnięcia i konflikty w zakresie organizacji nauki i życia umysłowego w społeczeństwie kapitalistycznym do XIX w. II. GENEZA I CHARAKTER TOWARZYSTWA PRZYJACIÓŁ NAUK NA TLE SPOŁECZNEGO ROZWOJU POLSKI NA PRZEŁOMIE XVIII I XIX WIEKU: 1. Mecenat XVIII wieku ; 2. Nowe ośrodki życia umysłowego w Polsce XVIII wieku ; 3. Upadek państwa i zmieniona sytuacja polityczna ; 4. Rola Stanisława Sołtyka: od salonu do towarzystwa naukowego ; 5. TPN jako dzieło samopomocy społecznej ; 6. Humanistyczne i gospodarcze zadania TPN ; 7. Skład osobowy TPN - owoc kompromisów społecznych ; 8. Możnowładztwo konserwatywne i postępowe ; 9. Upadek państwa i zaostrzenie sprawy chłopskiej ; 10. Słabość ideologii radykalno-demokratycznej ; 11. Rozdwojenie i słabość mieszczaństwa ; 12. Sprzeczności w obrębie warstwy szlacheckiej ; 13. Społeczna pozycja TPN. III. SPRZECZNE TENDENCJE W DZIAŁALNOŚCI TOWARZYSTWA PRZYJACIÓŁ NAUK: 1. Zakres przeciwieństw w działalności TPN ; 2. Historiografia krytyczna i hagiografia narodowa ; 3. Demokratyczny patriotyzm i szlachecki nacjonalizm ; 4. Industrializm i agraryzm ; 5. Nauka w służbie gospodarki narodowej ; 6. Pozycja reakcyjna w TPN i sprawa ludu w działalności TPN ; 7. Polityczna rola TPN - lojalność apolityczność i patriotyczne manifestacje ; 8. Społeczna pozycja TPN w dobie zaostrzonej walki sił reakcji z postępem. IV. WALKA O POSTĘPOWĄ KONCEPCJĘ NAUKI I JEJ ORGANIZACJĘ: 1. Istota konfliktu między zapotrzebowaniem społecznym a tradycyjnym typem uczonego ; 2. Nauka użyteczna i nauka erudycyjno-antykwarska ; 3. Nauka i technika ; 4. Elementy klasowej teorii nauki ; 5. Walka z apolitycznością nauki ; 6. Planowanie i organizowanie pracy naukowej członków TPN ; 7. Kierowanie nauką w kraju ; 8. Jedność władzy. V. POPULARYZACJA A WYCHOWANIE UMYSŁOWE SPOŁECZEŃSTWA: 1. Dobór członków TPN jako forma upowszechniania nauki ; 2. Inne formy kontaktu ze społeczeństwem ; 3. Kontakty z prowincją ; 4. Projekty reformy bibliotek ; 5. Sprawa posiedzeń publicznych ; 6. Działanie na opinię publiczną przez wydawnictwa ; 7. Popularyzacja czy wychowanie umysłowe społeczeństwa ; 8. Wydawnictwa elementarne i książki dla ludu. ZAKOŃCZENIE: 1. Pod ciężarem tradycji ; 2. Jakościowy skok naprzód ; 3. Znaczenie działalności TPN dla późniejszego rozwoju kultury polskiej.