Powieść ta jest przykładem typowego eposu, który przedstawia panoramę społeczności kaszubskiej w drugie połowie XIX i na początku XX wieku. Ważnym elementem eposu jest ukazanie tejże społeczności w przełomowym momencie historycznym, którym w tym przypadku było budzenie się świadomości "narodowej" Kaszubów, otrząśnięcie się z marazmu oraz rozpoczęcie walki o przetrwanie. Życie i przygody Remusa są epopeją narodową, konstrukcją przypominającą Eneidę Wergiliusza, gdzie w pierwszej części autor powieści przedstawia nam głównego bohatera, to jaki jest i jakiego podjął się zadania. Oszpecony Remus, ze skażoną mową zostaje bohaterem poematu, co jest nietypowe dla bohatera powieści w ogóle, a w szczególności epopei. Majkowski przestawiając środowisko Kaszubów zajmuje stanowisko idealistyczne, które ściera się niejednokrotnie z twardym realizmem obrazowania.[…] Istniejący ład autorowi wydaje się naturalny". Majkowski w swej powieści przedstawia różne grupy społeczne, jednak najbardziej wyróżnia gburów, to w nich pokłada nadzieje na walkę o wyzwolenie Kaszub i przywrócenie im dawnej chwały. Nie przedstawia ich w sposób wyidealizowany, wytyka im wady takie jak sobkostwo, skąpstwo, brak zainteresowań i horyzontów, kłótliwość. Szlachta natomiast potraktowana jest wyłącznie z punktu widzenia narodowego i poddana jest ostrej krytyce. Mieszczaństwo pojawia się przelotnie a chłopi pozostają w cieniu, są cisi, pracowici, ulegli i nie liczą się. Majkowski wykreował w tej powieści kaszubskiego rycerza słońca, pragnącego wybawić swoją ziemię od wszelkiego zła. Posłużył się pochodzącym z mitu indoeuropejskiego motywem walki dobra ze złem - Ormuzda z Arymanem. Remus był tutaj wysłannikiem Ormuzda, rycerzem słońca, który postawił sobie za cel wyzwolenie z niewoli Kaszub oraz wywyższenie kaszubskiej ojczyzny. Rezygnuje z osobistego szczęścia i poświęca się misji budzenia Kaszub, którą to na łożu śmierci przekazuje mu powstaniec z lat 1846-1848. Remus jednak zdaje sobie sprawę z bezsilności, a mimo wszystko podejmuje się zadania. W swojej misji obrał drogę handlarza książkami, który odwiedza okoliczne odpusty i tym samym wędruje po Kaszubach. Motyw książki widoczny od samego początku ma swoje znaczenie. Remus postawia swe dzieje w formie zapisków, zanim zaczął sprzedawać sam poznał tajniki literatury. Pierwsze książki, z jakimi spotkał się Remus, były książkami religijnymi: Biblia i legendy świętych. Książka, jako symbol tajemnej wiedzy i mądrości, jest według psychologii potrzebą posiadania władzy rozumienia i przekształcania środowiska zgodnie ze społecznymi i indywidualnymi potrzebami człowieka; kształtowania świadomości oraz zdobywania i przekazany wiedzy o świecie. Książka stanowi ważny atrybut w życiu Remusa, jest jego mieczem w walce ze złem i w budzeniu tożsamości Kaszubów...[www.naszekaszuby.pl,2014]