Uniwerał urządzający powinności gruntowe włościan i zapewniający dla nich skuteczną opikę rządową, bezpieczeństwo własności i sprawiedliwość w komisjach porządkowych, wydany 7 maja 1794 r. pod Połańcem przez Tadeusza Kościuszkę, przeszedł do historii pod nazwą "Uniwersału połanieckiego". Był aktem prawnym po raz pierwszy reformującym położenie chłopów pańszczyźnianych w Rzeczypospolitej. Nadawał m.in. wolność osobistą chłopom, zmniejszał pańszczyznę i zapewniał ze strony władz insurekcyjnych ochronę przed samowolą dziedziców. Na skutek oporu szlachty tylko częściowo wszedł w życie. Po upadku powstania zaborcy przekreślił jego stosowanie. "Uniwersał połaniecki - stwierdzał profesor Jan Rutkowski - jest nie tylko najwybitniejszą, najgruntowniej reformującą stosunki wiejskie ustawą dawnej Rzeczypospolitej, ale zajmuje ona bardzo poczesne miejsce wśród europejskich reform włościańskich XVII w. Góruje on nad wszystkimi ustawami rolnymi XVII w. wszechstronnością gruntownej sanacji różnych bolączek ustroju rolnego". "Uniwersał połaniecki" nie zapowiadał, lecz wprowadzał reformę stosunków wiejskich. Nie dotyczył on tylko niektórych problemów, lecz wkraczał we wszystkie najważniejsze dziedziny stosunków rolnych. Miał charakter rewolucyjny, mimo stawianych niejednokrotnie w literaturze zarzutów o kompromisowości rozwiązań. Był najbardziej radykalnym i najsilniej uderzającym w podstawy systemu feudalno-pańszczyźnianego aktem na wschód od Łaby. Jest z tego powodu jednym z najważniejszych dokumentów polskiej tradycji historycznej. [Wydawnictwo Lubelskie, 1984]