WPROWADZENIE: "Miny budujące" i "szpetne kontrminy" ; Antagonizm kapłanów i błaznów ; "Obroża katechizmu" i "igła szyderstwa" ; Blaski i nędze błazeńskiej opozycji ; SOWIZDRZALSKIE PROBLEMY: O właściwą metodę badań ; Źródła i przykłady nieporozumień ; Kłopoty terminologiczne i interpretacyjne ; Granice literatury sowizdrzalskiej ; Sowizdrzał, sowizdrzalski, sowizdrzalstwo ; W kręgu Eulenspiegla-Sowizdrzała ; Tradycja literacka a problemy terminologiczne ; Zalety terminu "literatura sowizdrzalska" ; BIOGRAFIA SPOŁECZNA POLSKICH SOWIZDRZAŁÓW: "Cyganeria sowizdrzalska" ; Rybałtowskie "wyznanie wiary" ; Biografia "nowego Sowizdrzała" ; "Delicje szkolne" ; Cech frantów i sowizdrzałów ; Na służbie dworskiej ; Regionalizm literatury sowizdrzalskiej ; Klecha i pleban ; "Nieustawiczność porządku" ; Niebezpieczeństwa stabilizacji ; IDEOLOGIA RYBAŁTÓW: Paralele oświeceniowe ; Pozycja ideologiczna pisarzy sowizdrzalskich ; Biedni i bogaci ; Klesza mizeria ; Synod klechów podgórskich ; Światopogląd religijny rybałtów ; Praktyki "religijne" rybałtów ; Chłopi i rybałci ; Kościół i rybałci wobec wojny i żołnierzy ; Pacyfizm sowizdrzalski ; Satyra na "panów żołnierzy" ; Pesymizm sowizdrzalski ; Diagnozy moralistów ; Filozofia "lekkiego chhleba" ; AUTENTYZM I LUDOWOŚĆ: Autentyzm literatury staropolskiej ; Kronika życia i niedoli plebejskich ; Regionalne inspiracje ; Wśród dobrych znajomych ; Autentyzm, regionalizm, ludowość ; Kłopoty z autentyzmem ; Zagadki "Wyprawy plebejskiej" ; Między potępieniem a pochwałą pijaństwa ; Sowizdrzalska pochwała gorzałki ; Żart "kalendarzowy" ; Koncepty onomastyczne ; Wymowa i funkcje autentyzmu sowizdrzalskiego ; FILOZOFIA I SOCJOLOGIA BŁAZNA: Literatura ludowa - literatura anonimowa ; Czytelnicy, autorzy, drukarze ; Moraliści i szydercy ; Humorystyka jako światopogląd ; Bogactwo - mądrość, ubóstwo - głupota ; Mądrość błazeńska ; "Niepróżnujące próżnowanie" polskich sowizdrzałów ; Między tradycją i aktualnością ; Polemika ze "starym Sowiźrzałem" ; KONFRONTACJE I INTERPRETACJE: Dwie płaszczyzny konfrontacji ; Plebejska interpretacja "Pisma św." ; Pogranicze drwiny ; Paradoksy "Wyprawy plebańskiej" ; Mit przodków ; Szczęśliwość ziemiańska ; "Wsi spokojna, wsi wesoła" ; "Miarę trzymaj we wszystkim" ; PROWOKACJA, DRWINA, PARODIA: Geneza i struktura prowokacji ; Dworska teoria humoru i krytycy "Sowiźrzała" ; "Nauki potrzebne do rzemiosła" ; Polemiki i parodie ; "Dystychy Sowiźrzałowe" ; Kalendarze humorystyczne ; Poprzednicy oświeconych ; "Kryminały główne" ; NOBILITACJA ANTYBOHATERA: Cenzorzy i humoryści ; Sowizdrzalska interpretacja "Indeksu" ; Prowokacje onomastyczne ; Dygresja o "antygatunkach" ; Sowizdrzalski antyoanegiryk ; Geneaolgia błazeńska ; Prowokacje estetyczne ; Plebejski antybohater ; Portret Albertusa ; Karykatury sowizdrzalskie ; ŚWIAT OPAK WYWRÓCONY: Między realizmem i groteską ; Wiek zepsuty ; Świat absurdalny i poetyka absurdu ; Kraina pieczonych gołąbków ; Plebejska antyutopia ; Z problemów łgarskiej facecji ; Odwracanie świata ; Nazewnictwo humorystyczne ; Absurd urealniony ; Poetyka "Wyprawy plebejskiej" ; RODOWÓD LITERACKI "NOWYCH SOWIŹRZAŁÓW": Dwie motywacje poetyki sowizdrzalskiej ; W perspektywie europejskiej ; Wśród bohaterów "romansu błazeńskiego" ; Degradacja błazna ; "Frontowe prawa" ; Poprzednicy "nowych sowiźrzałów" ; "Ludycje wiesne" i "Tragedia żebracza" ; Facecje staropolskie ; Źródła i paralele ; W kręgu goliardów.