WSTĘP: Kraj po powstaniu styczniowym: Królestwo Kongresowe ; Polityczne skutki klęski ; Rusyfikacja szkół i urzędów, prześladowanie języka polskiego ; Zmiany w ustroju społecznym ; Tendencje ugodowe ; Źródła konfliktów ideowych: "Stara" i "młoda" prasa ; Pozytywizm ; Program i i ideologia obozu pozytywistycznego ; Aleksander Świętochowski ; Znaczenie pozytywizmu ; Galicja: Walka o autonomię ; Hasła ugody ; Stańczycy ; Historyczna szkoła krakowska ; Demokraci i organicznicy ; Zabór pruski: Prześladowanie polskości ; "Tygodnik Wielkopolski" ; Postawa społeczeństwa ; Idea walki o niepodległość: Walka trwa ; Emigracja popowstaniowa ; Rewolucyjni demokraci ; Tzw. "sprawa polska" ; Początek przełomu: Nowe podziały, nowe idee ; Bilans strat narodowych ; Socjaliści ; "Głos" i jego krąg ; ROZDZIAŁ PIERWSZY: Warunki kształtowania się literatury polskiej po powstaniu styczniowym: Pokolenie pisarzy ; Tendencyjność i utylitaryzm literatury ; Walka o realizm ; Powieść realistyczna w literaturze zachodnioeuropejskiej ; Literatura rosyjska ; Warunki rozwoju realizmu w literaturze polskiej ; Znaczenie tradycji epoki romantyzmu dla rozwoju literatury realistycznej po roku 1864 ; Eliza Orzeszkowa ; Bolesław Prus ; Henryk Sienkiewicz ; Adolf Dygasiński ; Maria Konopnicka ; Wiadomości o innych pisarzach epoki: Jan Zachariasiewicz ; Jan Lam ; Michał Bałucki ; Józef Bliziński ; ROZDZIAŁ DRUGI: Liryzm negatywny i pozytywny: Wiktor Gomulicki ; Satyrycy: Radoć (Mikołaj) Biernacki ' Włodzimierz Zagórski (Chochlik) ; Nieprzejednani: Kornel Ujejski ; Leonard Sowiński ; Włodzimierz Wolski ; Teofil Lenartowicz ; Władysław Bełza ; Ordon (Władysław Szanser) ; Karol Świdziński ; Adam Asnyk ; Felicjan (Felicjan Faleński) ; ROZDZIAŁ TRZECI: Narodziny kultury socjalistycznej: Pierwsze pisma socjalistryczne ; "Proletariat" ; "Praca" ; Działalność wydawnicza i publicystyczna: Publicystyka ; Działalność wydawnicza ; Szymon Diksztajn ; Ludwik Krzywicki ; Stanisław Krusiński ; Bronisław Białobłocki ; Poezja socjalistyczna: Bolesław Czerwieński ; Pierwszy zbiór poezji socjalistycznej - "Czegoż chcą?" ; Wiersze Wacława Święcickiego i innych ; RODZIAŁ CZWARTY: O spuściźnie kulturalnej epoki: Teatr ; Muzyka ; Malarstwo i rzeźba ; Nowe formy mecenatu artystycznego ; Wydawnictwa ; Oświata i czytelnictwo ; Nauki historyczne ; Trwałe wartości literatury okresu.